Maandelijkse Archieven januari 2018

Recensie: Hoe raak je ze kwijt? Over ontspoorde leiders en slechte managers

Het probleem van leiderschap, namelijk slecht leiderschap, is volgens Joep Schrijvers, ten onrechte een verwaarloosd thema. Het is hoog tijd de ‘gestoordheid van het alledaagse’ onder ogen te zien en niet mee te gaan in het positieve intentiedenken dat verhindert de vinger op de zere plek te leggen. Daar gaat dit helder en prettig geschreven boek over, dat deels teruggrijpt op oude in onbruik geraakte denkbeelden.

In 2002 verscheen van Schrijvers “Hoe word ik een rat?” Dit boek over strategisch gedrag om je als leider of volgeling omhoog te werken, trok veel aandacht en kreeg terecht veel publiciteit. Inmiddels zijn we vijftien jaar verder, hebben te maken (gehad) met veel gestapelde crises in het groot en schandalen ‘in het klein’.

Recensie: In de buurt – Reisgids voor de transformatie van het sociaal domein

De titel van het boek geeft precies aan waar het in het boek om gaat: de echte transformatie van het sociaal domein kan alleen maar in de buurt plaatsvinden. Maar de titel suggereert nog meer. Het transformatieproces is een lastig proces, omdat we nog niet precies weten hoe. De ervaringen die  Friso van Abbema in dit boek optekent zijn ontwerpend van aard, gebaseerd op zijn ervaringen en laat ruimte voor nieuwe kennis en inzichten. In die zin is de titel dus óók raak: een zoekproces, waarvan de auteur vermoedt dat analyse, advies en aanpak in de buurt komen van een nieuwe kijk op en een nieuwe praxis voor het sociaal domein. Het boek vormt daarmee het bewijs van wat de auteur hoopt aan te tonen: dat dingen anders moeten en dat geëxperimenteerd moet worden met hoe dingen anders georganiseerd kunnen worden. Het boek gaat vooral over het belang om continu te leren vanuit verbazing en verrassing over wat zich onder onze ogen afspeelt.

Recensie: No box – Leef je waarden in leiderschap

In feite gaat ‘No box’ over de ontwikkeling van de bedrijfssleutelaar en inspirator Menno Molendijk zelf.  Het boek pleit voor een zo onbevangen mogelijke kijk op onszelf en onze omgeving, als  voorwaarde om werkelijk te kunnen veranderen. De auteur maakt ons bewust van de vele boxen waarin we zitten en die ons beletten om op creatieve wijze effectief vraagstukken aan te pakken. No box gaat over mentale en sociale innovatie om ons op een nieuwe manier tot elkaar te gaan verhouden, omdat oude wegen vastlopen en oude vormen niet meer passend zijn. Kern van deze innovatie is dat we stelselmatig de lastige waarom-vraag moeten stellen.

Recensie: Nooit af (permanent bètaversie)

‘Nooit Af’ gaat over onbeperkte mogelijkheden om vorm te geven aan de toekomst, die al begonnen is en de mechanismen en manipulaties die ervoor zorgen dat organisaties die mogelijkheden niet zien of niet willen benutten. Het boek toont ons óók fragmenten van de onderstroom in de samenleving, die zullen leiden tot doorbraakinnovaties in de zorg, financiën, onderwijs, overheid, energiesector, bouw en entertainment. We staan voor grote veranderingen, die enkele innovators al hebben ingezet.
Vijf jaar geleden verscheen van beide auteurs het boek ‘Easycratie’ over een nieuwe visie op werken en organiseren. Het dunne boekje kreeg meteen de aandacht die het verdiende, omdat de spelregels van de nieuwe economie, de deeleconomie, helder en wervend verwoord werden. Dat was nog niet eerder gebeurd. En nu, vijf jaar later verschijnt het kloeke vervolgboek over de verdere ontwikkeling richting netwerksamenleving.

Recensie: Quantum leiderschap

Danah Zohar heeft aan haar twee bestsellers The Quantum Self (1990) en Spiritual Intelligence (2004) zeer recentelijk een derde toegevoegd over ‘ Quantum leiderschap’. Vanuit een diep doorvoelde noodzaak om echt te veranderen – de kapitalistische cultuur heeft volgens haar een onhoudbaar systeem voortgebracht dat in elk opzicht op z’n grenzen stuit – gaat Zohar na hoe leiders en organisaties bij kunnen dragen aan een fundamentele transformatie door toegang te zoeken tot hun spirituele kern. Dat is waar zij betekenis aan kunnen ontlenen, waar zij waarde aan kunnen toevoegen en waarover zij kunnen reflecteren.
Danah Zohar, natuurkundige, filosoof en psycholoog en één van de meest vooraanstaande denkers over management heeft een zeer bijzonder èn lijvig boek geschreven over fundamenteel veranderen.

Recensie: Semco in de polder

De titel verwijst naar het Braziliaanse bedrijf Semco dat het door toedoen van zijn directeur Ricardo Semler heeft aangedurfd om van z’n 5000 medewerkers medeaandeelhouders te maken. Op bescheidener schaal heeft Allard Droste het in Nederland aangedurfd het metaalbewerkingsbedrijf Aldowa in Rotterdam van medewerkers medeondernemers te maken. Dit boek gaat over samensturend leiderschap, wat daarvoor komt kijken en hoe het in de praktijk gestalte heeft gekregen.

Droste laat op aanschouwelijke wijze zien welke lessen getrokken kunnen worden uit de afgelopen tien jaar dat hij werkzaam is bij Aldowa. Die 20 lessen, die telkens corresponderen met een hoofdstuk, betreffen met name de verandering in cultuur (bv. vertrouwen op je waarneming, vanuit rust prioriteren, negeren van klagers, veranderingen klein houden, etc.).

Recensie: Strategisch gedrag in netwerken

Gedrag en gedragsonderzoek mogen zich bij organisatie- en beleidsontwikkeling verheugen op een steeds grotere belangstelling. Naarmate onze samenleving complexer wordt en deze ook nog eens vergezeld gaat van een grote dynamiek volstaan deductieve modellen gebaseerd op de rationele beleidsontwikkeling en besluitvorming niet meer. De mens blijkt in zijn gedrag een stuk minder rationeel te zijn dan we altijd hebben aangenomen. In die zin is het niet verwonderlijk dat ook strategisch gedrag eens goed onder de loep wordt genomen. Wat is strategisch gedrag en waar is het een antwoord op. Dat zijn de twee kernvragen die in dit boek worden gesteld.

Recensie: Werken aan de wakkere stad; langzaam leiderschap naar gemeenschapsrecht

‘Werken aan de wakkere stad’ is een inspirerend boek voor ieder, die maatschappelijke vraagstukken met een open blik tegemoet durft te treden en bereid is z’n professionele systeemblik los te laten. Jan van Ginkel en Frans Verhaaren slagen erin om langzaam leiderschap en vierde orde leren op een overtuigende wijze te koppelen aan het ontwikkelen van gemeenschapskracht. Daarin komen bewust zijn van de omgeving en individuele ‘ik’ samen. Beiden roepen de publieke sector op om leerontwerpen voor de toekomst te maken. Deze moeten in staat zijn om de spirituele kloof in de samenleving te overbruggen. Ze noemen dat contextplanning: “het bewust zoeken naar de context, waarin ieder z’n verlangens en ambities kan waar maken in het vertrouwen dat de tijd je kansen biedt om aan te grijpen”.

Uittreksel ‘Homo Deus’

De wereld wordt al driehonderd jaar gedomineerd door het Humanisme, dat het leven, het geluk en de vermogens van Homo Sapiens heilig heeft verklaard. In de opkomst van het Humanisme ligt het einde ervan al besloten: we houden mensen in leven tot ze zo’n meelijwekkende toestand hebben bereikt dat we onszelf wel moeten afvragen wat er nog zo heilig aan is. Dankzij vergelijkbare humanistische geloofsartikelen zullen we het mensdom in de 21e eeuw waarschijnlijk in zijn geheel over zijn grenzen heen jagen. Dezelfde technieken die mensen in goden kunnen veranderen zouden mensen ook nutteloos kunnen maken. Computers die slim genoeg zijn om de mechanismen van veroudering en dood tegen te gaan, zullen waarschijnlijk ook slim genoeg zijn mensen op alle mogelijke vlakken te vervangen.

De toekomst –zoals er veelal over gesproken en geschreven wordt – is puur en alleen de toekomst van[uit] het verleden, een toekomst dus die gebaseerd is op de ideeën en dromen die de wereld de laatste driehonderd jaar hebben gedomineerd.

Uittreksel ‘Nederland op doorbreken’

Het boek maakt gebruik van de inzichten van de theorie van Spiral Dynamics, beschrijft de geschiedenis van de mensheid in termen van bewustzijnsontwikkeling en past deze ook toe op de Nederlandse situatie. Deze wordt een complexe mozaïek samenleving genoemd.

De voorloper van het SD-model, Clare Graves, verbond de fysiologische, psychologische en sociologische kanten van de menselijke evolutie met elkaar en constateerde dat de drijvende kracht achter dit systeem de voortdurende  aanpassing van de mens aan de complexiteit van de leefomstandigheden is. Het integrale kader dat hij aanbiedt geeft een verklaring voor ontwikkeling, maar maakt ook complexiteit en dynamiek inzichtelijk.

Don Beck en Christopher Cowan hebben het gedachtengoed vertaald in de vorm van het SD_model en hebben het toepasbaar gemaakt voor mens, organisatie en samenleving. Het begrip emergentie heeft een centrale plaats en staat voor het vermogen van het menselijk bewustzijn om als de leefomstandigheden dat vereisen, een sprong te maken naar een nieuw stadium en alle eerdere stadia een nieuwe plaats te geven.