Uittreksel ‘Bureaucratie is een inktvis’ van René ten Bos
Quantum leiderschap van Danah Zohar
De mens is in essentie uniek, singulier en creatief, dus geen bureaucratisch dier. De bureaucratie bedreigt deze eigenschappen en het paradoxale is dat de mens zich verrassend goed thuis voelt in de bureaucratie, zeker als we bevredigd worden door een consumentistisch sausje.
Ten Bos wil het denken over bureaucratie bevrijden uit de ‘klauwen’ van de bedrijfskundige. In onze auditsamenleving overheerst het geïnstitutionaliseerde vertrouwen en niet het vertrouwen dat gewone mensen in elkaar hebben. Kennelijk vertrouwen we niet langer te vertrouwen.
In een voetnoot over Peter Sloterdijk ligt een belangrijke drijfveer van Ten Bos besloten wanneer het gaat over de complexiteit van de huidige samenleving en de huidige politiek. Dat vraagt om een hyperpolitiek (zie hieronder), maar die is nu juist gefrustreerd door lokale wrok en woede als gevolg van een te veel aan bureaucratie en een politiek die geen durf toont om een synthese te formuleren over wat er werkelijk aan de hand is. De uitdaging voor Sloterdijk – en Ten Bos lijkt daarmee in te stemmen – is dat we om moeten leren gaan met duurzaamheid; een lastige opgave in deze overgangsfase waarin we leven. Daarmee lijkt Sloterdijk te preluderen op een andere tijd, waarin de mens in samenwerking z’n eigen verantwoordelijkheid weer pakt en niet leunt op bureaucratische steunstructuren, die uitgewerkt zijn.
