De samenleving is continu in beweging. Super interessant om dat te onderzoeken. Als onderzoeker in hart en nieren ben ik daar dan ook veel mee bezig geweest. Van effectief onderwijs tot kraamzorg voor allochtonen, van voortijdig schoolverlaten tot schuldenproblematiek, van jeugdcriminaliteit tot daklozenopvang. Relevante thema’s! Ik lever hiermee een bijdrage aan de toename van kennis en ondersteun de opdrachtgever in zijn beleid. Prachtig toch?
Helaas, de praktijk is anders. Van een bijdrage aan kennis is nauwelijks sprake. Dezelfde thema’s worden telkens opnieuw onderzocht, afhankelijk van de politieke agenda. En met de resultaten van onderzoek wordt lang niet altijd iets gedaan.
Waarom niet? De uitkomsten zijn niet gewenst, niet meer van belang, niet goed te interpreteren of moeilijk te vertalen naar beleid. De opdrachtgever is ziek, er is een wisseling van de wacht of sprake van een reorganisatie. Of onderzoek raakt de kern van het probleem niet, heeft geen verbinding met de dagelijkse praktijk, is niet toegankelijk, spreekt niet aan. Balen!
Natuurlijk, er is ook veel onderzoek dat wél gebruikt wordt. Onderzoek dat op het juiste moment, gewenste én relevante informatie aanlevert voor beleid, dat toegankelijk en aansprekend is en aanbevelingen doet waar beleid iets mee kan. Gelukkig wel! En we zien steeds meer onderzoek dat aandacht heeft voor de beleving en ervaring van mensen, dat het verhaal achter de cijfers wil vertellen.
Maar onderzoek kan meer. Want onderzoek vindt nu vooral plaats binnen het systeem waarin politiek en beleid gevangen zitten. Dat is sterk gericht op de waan van de dag, de korte termijn, problemen die hier en nu om een oplossing vragen. Hierbinnen is geen ruimte om over de grenzen heen te kijken vanuit het perspectief van ‘de toekomst die zich aandient’. De leercirkels van Paul en Jan Willem helpen organisaties los te breken uit dit systeem en een nieuwe rol en vorm te vinden. Bij dit proces kan onderzoek een belangrijke rol spelen. Hoe?
Ik ga als onderzoeker samen met de opdrachtgever op ontdekkingsreis. Gericht op het verkennen en zichtbaar maken van de mogelijkheden die zich vanuit de toekomst aandienen. Op zoek naar de betekenis en de impact van de verandering die deelnemers aan de leercirkels meemaken op henzelf en de organisatie waar zij werken. Dicht op hun beleving en de dagelijkste praktijk. Met onderzoek en een intuïtieve onderzoeksmethode die aansluiten bij de visie, theorieën en ontwikkelingen die Jan Willem en Paul in de leercirkels uitdragen. Daar ga ik voor!
Marga Weide is socioloog en is in 1995 gepromoveerd op een onderzoek naar effectief onderwijs voor allochtone leerlingen. Daarna heeft zij een aantal jaren bij een landelijk instituut onderzoek gedaan naar gezondheidszorg voor allochtonen en vluchtelingen. Vanaf 2000 heeft Marga voor een gemeentelijk onderzoeksbureau gewerkt, de eerste jaren als senior onderzoeker, daarna als directeur. Sinds 2016 is zij werkzaam bij Zeelenberg, Adviseurs voor mens en organisatie.